Mỗi tỉnh thành Việt Nam sẽ có mỗi ngôn ngữ địa phương đặc trưng riêng. Trong đó Nghệ An được xem là tỉnh thành có ngôn ngữ khó nghe nhất. Đặc biệt ở một số vùng như Nghi Lộc thì cách nói rất nhanh, khiến người ngoại tỉnh khó có thể hiểu được. Ngay trong bài viết dưới đây, NgheAntoplist sẽ giải đáp tất tần tật từ điển Nghệ An một cách ngắn gọn và dễ hiểu nhất. Cùng tham khảo nhé!
Từ điển tiếng Nghệ An những từ phổ biến nhất
Có rất nhiều từ tiếng Nghệ An khi viết ra người ngoại tỉnh sẽ khó lòng mà hiểu được cặn kẽ. Sau đây là những từ phổ biến hơn cả, cùng tham khảo chi tiết bên dưới:
- Tao = tau
- Tôi = tui
- Bọn mình = ta
- mày = mi
- nó = hắn, hấn
- bọn tao, tụi tao, chúng tôi = choa
- bọn mày, tụi mày, chúng mày = bây
- Đâu = mô
- Nào = mồ
- Đâu nào = mô mồ
- “ở đâu = ở mô; đi đâu thế = đi mô rứa; hôm nào = bựa mô”
- kia = tê ; kìa = tề
- gì = chi
- sao = răng
- thế, vậy = rứa
- nay, này = ni, nầy (cái này = cái ni; dạo này = dạo ni; hôm nay = bựa ni; lại tau hỏi tí nầy = lại tao hỏi tí này)
Từ điển tiếng Nghệ An khó hiểu nhất
Tiếng Nghệ An có rất nhiều từ khó hiểu khiến cho đối phương băn khoăn, thậm chí có thể hiểu sai ý nghĩa câu nói. Cụ thể như sau:
- giống kia hay kìa và thường đi kèm với tề (ví dụ:“ở đầu nớ tề = ở đằng kia kìa”)
- và “nớ” còn có thể là:” ấy, đấy hoặc đó ”
- nớ = ấy, đấy, đó vd: “ anh nớ = anh ấy; khi nớ = lúc ấy, lúc đấy, lúc đó”
- hồi = thời ( hồi nớ = thời đấy )
- a ri nầy = thế này này
- nỏ = chả = chẳng = không VD: tau nỏ biết = tao ko biết ( nỏ chỉ đứng trước động từ )
- dùng trong câu khẳng định
- Ko nói: biết hát nỏ = biết hát ko
- chẳng = chả = không
- Ci ( ki, kí ), cấy = cái. VD: đóng ci cựa lại=đóng cái cửa lại
- mần = làm “ mần chi = làm gì ”
- hấy = nhé = nha = nhá
- hè, hầy = nhỉ, nhở
- cò lẹ = có lẽ
- đít lác = đói tiền = hết tiền = ung thư ví = viêm màng túi
- quày = rẽ = quẹo
- lè = bắp chân
- bảo = biểu
- kêu = nói
- chộ = thấy “có chộ chi mô mồ = có thấy gì đâu nào”
- su = sâu
- ót = gáy
- tán tỉnh = cưa cẩm
- cu đỉn = su ót = kẹt xỉn = cứt sắt = ki bo = kiết lị = keo kiệt = bủn xỉn
- đấy = đái = tè “đi đấy = đi đái = đi tè”( động từ)
- tẹo, tí = xíu, lát
- ở đầu tê = ở đằng kia = ở đằng đẵng
- vả = tát = táng (động từ)
Từ điển Nghệ An một số từ địa phương
Dưới đây là những từ địa phương Nghệ An để bạn tham khảo:
- Sinh gớm, đủ hại = kinh tởm
- cả bầy = cả lũ = cả đàn = cả loạt = cả đống
- bổ = ngã = té “vd: vấp bổ = vấp ngã
- xòe = ngã = té “vd: xòe xe = ngã xe = té xe
- con me = con bê ( con bò con)
- Rang = nướng = chiên
- Huề = hòa
- Cảy = sưng
- rầy = xấu hổ, ngại, ngượng,mắc cỡ
- sẹo = thẹo
- đại = fết = khá = bừa “ví dụ: fim ni cũng hay đại mi hầy = fim này cũng hay fết mày nhỉ = fim này cũng khá hay mày nhở” “thôi cứ mần đại đi không can chi mô = thôi cứ làm bừa đi chả sao cả đâu”
- mần vầy đi = làm bừa đi = làm đại đi
- ba hoa, ba láp = bốc phét = nói dối = nói xạo
- đèo = chở
- quán nét = hàng nét = tiệm nét
- ốt = quán – tiệm = cửa hàng
- nghìn = ngàn
- nấp = núp
- rình = rình mò
- trật = trượt – hụt
- giựt thột = giật mình = hết hồn
- to = lớn
- rèo = nài nỉ
- kiú = cứu “VD: kiú tui với = cứu tôi với”
- đậu pha = tào phớ = tàu hũ
- nhỏ = bé
- mọi hồi = ngày trước
- ẻ = ỉa
- lạc = đậu fộng
- véo, chít = nhéo
- xoa = thoa
- đành hanh = bắt bẻ = ăn hiếp
- chót = bét = cuối
- na = mang theo = đưa theo cùng
- nhọc = mệt
- đậu phụ = tàu hũ
- đậu pha = tào phớ = tàu
- riệu = rượu
Một số từ Nghệ An cho người ngoài tỉnh
Tiếp đến trong mục lục từ điển Nghệ An hôm nay đó là những từ Nghệ An cho người ngoài tỉnh:
- dằm = chỗ “vd: tau đi ra đây tí mi giự dằm cho tau nha = tao đi ra đây lát mày giữ chỗ cho tao nhé”
- nậy = lớn “vd: dạo ni nhìn người nậy hầy = dạo này trông người lớn nhỉ”
- đị = điệu
- cả đống, cả bả nhả, cả bả ổ, cả tỉ, cả loạt = có rất nhiều
- ải ải = không ăn thua “VD: dạo ni tau bán hàng ải ải ắm bây à = dạo này tao bán hàng không ăn thua bọn mày à”
- hiên, thềm, hành lang = ban công, lan can
- tọng = nhét “VD: tọng tất cả chai lọ vào bị đi = nhét tất cả chai vào túi đi”
- loong bia = lon bia
- cẳng = chân
- tớp leo = nói leo = nói chen vào “VD: dùng trong trg` hợp như người này chưa nói hết câu thì đã bị người kia chảy sổ nói chen vào”
- táp = ăn “tap là từ nặng hơn ăn dùng để nói khi nói móc hay xoáy người khác “VD: uh rứa thì mi táp đi cho hết hấy = ờ thế thì mày ăn”hoặc nuốt” đi cho hết nhé
- bựt = bật “VD: bựt lửa = bật lửa; bựt bếp gas = bật bếp gas; bựt lại ban giám khảo = ật lại ban giám khảo”
- rọt = ruột
- nhìn sinh hại đi đc, nhìn đủ hại đi đc = trông ghê bỏ xừ = trông kinh bỏ xừ”
Một số từ điển tiếng Nghệ An xưa
Tiếng Nghệ An xưa vẫn còn sử dụng phổ biến tới hiện nay. Dưới đây là những từ thông dụng để bạn tra cứu:
- bới cơm = xới cơm
- đen đủi = xui xẻo
- xon = đỏ = hên
- nhác = lười = làm biếng
- Nhác trượn rọt = lười chảy thây
- đùm = gói
- gưn = gần ( câu này thỉnh thoảng mới nói, đa phần vẫn dùng từ gần )
- quân nớ = bọn nó = tụi nó = chúng nó
- bày = chỉ
- phụ tiền thừa = thối tiền thừa
- đến = tới
- đậu = đỗ
- nói tục = nói bậy
- buổi túi = buổi tối
- tru = trâu
- mấn = váy
- trốc = đầu
- bằm = xút mạnh” bằm bóng = xút mạnh bóng”
- đấm nhau và đập nhau = đánh nhau
- ê chà = ôi giời
Bài viết trên của NgheAntoplist đã tổng hợp từ điển Nghệ An một cách chính xác nhất. Nếu bạn là người ngoại tỉnh, muốn tìm hiểu về tiếng Nghệ có thể tra cứu tại đây để dễ dàng cho việc giao tiếp nhé! Cảm ơn quý bạn đọc đã đi qua hết bài viết này!
Có thể bạn quan tâm:
Dân số Nghệ An là bao nhiêu? Đôi nét tổng quan về Nghệ An
Nghệ An thuộc miền nào? Đôi nét về điều kiện địa lý tự nhiên
